Dag 11 FOHO
Blijf op de hoogte en volg Anouk
13 Oktober 2014 | Oeganda, Masaka
Vandaag gaan we op weg naar de Foundation of Hope (FOHO), die werkzaam zijn in de voorstad van Masaka genaamd Nyendo. In deze sloppenwijk werkt FOHO onder andere met straatkinderen. Als we aankomen krijgen we eerst uitleg over de projecten, wat ze zoal steunen en vooral wat ze er mee bereiken. Het gebouwtje waar we zitten is een soort opvang voor de straatkinderen en ze komen op voor de gehandicapten, zowel mentaal als fysiek.
Aan de muur hangen dan ook posters met de gebarentaal voor dove mensen. Ik doe het woord ‘sorry’ met mijn hand en de jongen die met ons mee gaat vandaag begint te lachen. Hij, en de andere gids spreken in gebarentaal met elkaar terwijl een andere man ons met woorden toespreekt, mooi om te zien. Ik zou het wel willen leren.
Het gebeurd veel dat gehandicapten worden geïsoleerd uit schaamte en als ze niet kunnen praten worden ze geslagen en mishandeld omdat ze niet zouden luisteren. Kinderen die doof zijn hebben het niet best. Verder is er hier veel voorlichting over HIV en malaria. En medicatie verstrekking, wat vanuit de overheid wordt betaald. Op school worden allerlei vakken geleerd, net als bij ons, maar niks over HIV. FOHO vind het belangrijk om seksuele voorlichting te geven, ze doen voor hoe je een condoom hoort te gebruiken en hij verteld dat de kinderen giechelen bij deze lessen maar op zijn minst pikken ze het op en weten ze er van. Ze monitoren ook of de besmette kinderen hun medicatie op de juiste tijden en manier innemen. De meesten leven per dag, we survive today, and tomorrow we find other ways to survive.
Elke dag krijgen ze wel nieuwe straatkinderen, een deel is al langere tijd bij FOHO betrokken. Op maandag en vrijdag gaan ze de straat op, op zoek naar nieuwe straatkinderen, en die zijn er altijd. De kinderen zijn bij FOHO vooral overdag. En in de nacht gaan ze weer de straat op. Het streven is om een hostel te bouwen waar 60 meisjes en 60 jongens opgevangen kunnen worden, dag en nacht. Nu hebben ze helaas nog geen faciliteiten om ze ‘s nachts op te vangen want ook dat moet aan allerlei eisen voldoen. Alhoewel ik me afvraag of er überhaupt sprake is va handhaving hier, ze handhaven vooral in hun eigen voordeel. Achter op het terrein zijn een paar hokjes, met zandgrond, dichte muren, het lijken wel cellen. Er liggen wat vodden in en ze weten dat kinderen daar in de nacht slapen maar officieel is het niet. Wel hebben ze al het stuk grond en een deel van het geld wat nodig is. In de toekomst willen ze verschillende lokalen voor computerles, catering, naailes en alles wat hier maar belangrijk is. Be More steunt dit project en de bouwtekeningen liggen op tafel, het hele plan ligt er al, nu het geld nog. De kosten zijn 382 miljoen Oegandese shillings, omgerekend 116 duizend euro. Dat is heel erg veel geld hier, maar daarvoor wordt dan ook wel een enorm gebouw neergezet om 120 kinderen op te kunnen vangen en les te kunnen geven. In februari willen ze een start gaan maken met het gebouw maar het kan rustig 8 jaar duren voordat het in zijn geheel af is. Aan de mensen van FOHO zal het in ieder geval niet liggen want ze zijn enorm gepassioneerd en gemotiveerd en geven alles om FOHO een succes te maken. Het aantal straatkinderen wordt geschat op 150 maar niet elk kind wil gebruik maken van de opvang (uit angst, uit schaamte, bedenk maar een reden) en sommige hebben nog ouders. Elk kind dat bij FOHO terecht komt gaat met nieuwe vaardigheden weer verder in het leven, geen enkel kind wordt zonder deze skills (vaardigheden) weer terug de straat op gestuurd.
Onder de straatkinderen wordt veel drugs gebruikt, cocaïne, petroleum en een soort bladeren waar ze op kauwen. Dit is een groot probleem, maar heel begrijpelijk voor de omstandigheden waarin ze leven. De kinderen die bij FOHO komen worden geacht om af te kicken. Ze krijgen daar 5 maanden de tijd voor. In die 5 maanden leren ze meteen iets om van te kunnen overleven, bijvoorbeeld een pc gebruiken, elektricien, fietsenmaker, schoenen verkopen, dat soort dingen. Als het na die 5 maanden goed gaat, mogen ze nog langer blijven tot 9 maanden. Dit geeft ze de kans zich nog verder te ontwikkelen en langer van de drugs af te blijven onder toezicht. Als ze op een gegeven moment weer naar huis gaan komt het vaak voor dat ze de kinderen daarna toch weer op straat aantreffen. Dit is vaak het geval als het leven thuis nog erger is dan op straat. Bizar toch, dat het straatleven beter is dan in je eigen gezin???
We zien een paar meisjes die elkaars haar aan het vlechten zijn. Zij zitten hier een paar maanden en als ze het werk te pakken hebben, dan worden ze gestimuleerd om daarin een baan te vinden. FOHO probeert puber moeders te ondersteunen met scholing en een baan. Kinderen durven vaak niet naar het grote ziekenhuis om zich te laten testen omdat ze zich schamen tegenover volwassenen. FOHO wil in de toekomst zelf het heft in handen nemen om kinderen te kunnen testen op HIV maar daarvoor moeten ze aan allerlei eisen voldoen.
Een ander probleem met meisjes zijn ongewenste zwangerschappen. Abortus is verboden. Artsen die dit wel uitvoeren en betrapt worden, gaan voor 14 jaar de cel in. Dus er zijn er maar weinig die dit risico lopen. Met als gevolg dat iemand anders of het meisje zelf een abortus in gang zet, met vaak de dood tot gevolg. Het bizarre is dat ongetrouwde meisjes niet zwanger mogen zijn maar verkrachting is hier de normaalste zaak van de wereld. Niet alleen aids is een probleem, maar ook de jonge ongeschoolde moeders die vervolgens met een kind aan hun lot worden overgelaten en/of worden verstoten door de ouders. Ze hebben nog een lange weg te gaan hier. FOHO probeert vooral de meisjes van deze gevaren bewust te maken, dat scholing belangrijk is, dat ze bij FOHO veilig zijn tegenover deze brute maatschappij….maar wat is veilig als ze in de avond weer de straat op worden gestuurd omdat ze nog geen faciliteiten hebben? Dat hostel moet er komen, het had gister eigenlijk al af moeten zijn. Want elk leven redden is er 1…
Na de uitleg gaan we met de 2 mannen de wijk in. Het is een buitenwijk van Masaka en voor het eerst heb ik het gevoel dat we werkelijk in een sloppenwijk zijn. De blikken van de mensen spreken boekdelen. Hoe blij en enthousiast de kinderen waren op alle scholen die we tot nu toe hebben bezocht, of de kinderen langs de weg, hoe verdoofd de mensen hier zijn van het leven dat ze lijden. Jong, oud, het maakt niet uit, de mensen zijn letterlijk verdoofd. Het is een akelig gezicht en het geeft een nog akeliger gevoel. Ik voel me gevangen in een wereld die zo ver van de mijne afstaat, machteloos bij deze uitzichtloze situatie voor zo ontzettend veel mensen. Als eerste komen we op een grote markt met heel veel groente en fruit. Iedereen kijkt ons aan en sommige maken opmerkingen over de witte benen van Carolien die in een rokje loopt. Zo welkom als we waren bij andere eetstalletjes, hier liggen, zitten of staan de mensen verdoofd bij hun etenswaar. Hun blik is doods….
We lopen door smalle steegjes, zo smal dat je af en toe net iemand kan passeren. Nog geen 100 meter van het gebouw van FOHO, we zijn alleen nog maar de straat over gestoken, staan we in een steegje. Op de muren staat Ngabi Guesthouse met een telefoonnummer erbij en een pijl gericht naar de deur. De rillingen lopen over mijn lijf als ik bedenk dat ik daar gebruik van zou maken als toerist, in dit steegje een guesthouse, het voelt luguber in plaats van uitnodigend. Onze gids vraagt ons om hier even te wachten en begint te vertellen. Mijn gevoel klopt, de guesthouses zijn hoerenhuisjes. Achter die gesloten deuren vinden dagelijks verkrachtingen plaats. Meisjes vanaf 11 jaar worden daar dagelijks misbruikt. Ze hebben een baas en als je als man daar aan je trekken wilt komen ga je naar binnen en je ‘besteld’ een meisje van de gewenste leeftijd. Vervolgens kiest de baas er 1tje uit. De man krijgt haar dus pas te zien als hij het kamertje in gaat. Maar ons is inmiddels duidelijk dat de mannen hier niet zo kieskeurig zijn, als er maar geneukt kan worden, besmet met aids of niet, een jong meisje, of zelfs jongetjes, het maakt allemaal niet uit. De mensen hier hebben zoveel pijn te verduren gehad in de geschiedenis dat dit het resultaat is, compleet van zichzelf verwijderd geraakt en volledig in beslag genomen door hun ego, zonder enig bewustzijn. Binnen in dit soort huisjes zijn ook volwassen hoeren, of jonge vrouwen van rond de 17, die proberen de man over te halen om hun te kiezen. Dit doen ze vooral uit eigen belang vanwege het geld, en niet om de jonge meisjes te beschermen. Wat we horen laat onze oren werkelijk klapperen en we staan allemaal roerloos en stil in dat steegje. De meisjes hebben ongeveer 3 klanten per nacht, het begint zodra het donker wordt, rond 19u in de avond. De meisjes verdienen hiermee 30.000 Oegandese shilling per maand, dat is omgerekend 9 euro. Als mannen een condoom gebruiken mogen ze voor de helft van de prijs. Maar elke man betaald liever de volle mep. Er komt een meisje uit het steegje gelopen, ik schat haar een jaar of 13. Het is overduidelijk waar ze vandaan komt en ik probeer me een voorstelling te maken van het leven dat ze leidt. Of moet ik zeggen lijdt? Ze is introvert, kijkt verlegen naar beneden. Eén van de mannen van FOHO spreekt haar aan. Ze is bang en blijft in het steegje staan. Als een man die alleen is op haar af zou komen, weet ze hoe laat het is. Maar de man van FOHO is met een groep blanken, wij dus, en ze weet niet goed hoe ze de situatie in kan schatten. Onze andere gids gaat door met vertellen terwijl hij een gesprek met haar aangaat. Ze kijkt alleen maar naar beneden, met een in en in diep trieste blik. Ze is gevangen in een wereld waarin ze geen uitweg ziet, een wereld van dwang, verkrachting, onmacht, een wereld die je maar het beste verdoofd kan beleven. Onze man probeert haar te overtuigen om naar FOHO te komen, hij legt uit waar het is, dat ze een keuze heeft. Tegelijkertijd vraagt hij van alles om informatie in te winnen. Ja, FOHO doet echt goed werk. Na een kwartier ongeveer komt er een jonge gozer de steeg in en als hij langs haar loopt zie ik dat hij haar een por in haar rug geeft. Ze schrikt en meteen verdwijnt ze de steeg uit, richting het openbare leven. Hij passeert ons en kijkt nog een paar keer om met een blik waar iedere vrouw bang van wordt. Ik ben er van overtuigd dat hij 1 van de bazen is, die er vooral op let dat ze niet met de mannen van FOHO mag praten, stel je voor dat hij een meisje kwijt raakt! De hufter… Ondanks dat het een bizarre keuze lijkt voor de meisjes om hun lichaam te verkopen, soms is het wel een bewuste keuze. Het geeft ze tenminste kans op geld en dus leven. En hij verteld van een meisje die er wel degelijk van ‘geniet’ en ik kan alleen maar bedenken dat ze er van ‘geniet’ om haar hele lijf nog meer te verdoven. Hoe meer ellende er over haar heen komt, hoe minder ze voelt omdat haar bewustzijn totaal is verdoofd. Tja, wie zal het zeggen.
Terwijl we in de pislucht in de hoek staan, aandachtig aan het luisteren, komt er een jongetje aan in een skibroek. Het lijkt lachwekkend, een kind gekleed in een skibroek in de hitte van Oeganda. We vinden het dan ook grappig maar onze gids verteld dat het zijn enige kledingstuk is. Het is een straatjongetje en hij is aangesloten bij FOHO. Dat zie je ook meteen aan zijn gelaat, een brede glimlach op zijn gezicht. We krijgen meer straatkinderen te zien tijdens onze wandelingen door de wijk en we zien meteen welke er wel en niet bij FOHO zijn aangesloten. Het verschil in een grote welgemeende lach of een verdoofd kind is groot.
We lopen verder de wijk in en komen in een smalle straat met aan 2 kanten stalletjes, winkeltjes, geef het een naam. Allemaal mannen. Het voelt alles behalve ok. Ik ben blij dat we onze 2 mannen van FOHO bij ons hebben. Hij verteld ons dat het daytime is en hoe het toch kan dat al deze mannen niet aan het werk zijn. Dat moge duidelijk zijn, het zijn drugsdealers en/of drugsverslaafden. Ze overvallen winkeltjes om aan eten te komen. Er komt een man op ons af, een wilde rastapruik op zijn hoofd en hij knielt voor ons neer. Ik doe een stap achteruit en onze gids pakt direct zijn mobieltje uit zijn sok vandaan. Zijn tandloze mond is groen van de bladeren waar hij op kauwt, hij heeft wat vodden aan en uit zijn ogen komt een glazige blik. Strak van de drugs praat hij er op los. Pfffff wat is hij vies, hij is echt een zwerver. Aan beide zijden van de straat zien we mannen rondom groene pakketjes. Het blijken bananenbladeren te zijn met daarin drugs. De pakketjes zijn zo’n 10 cm breed en 6 cm hoog. Geen idee wat er in zit maar in ieder geval drugs. Het is duidelijk wie de dealer is. Voor het eerst in Uganda zie ik iemand roken en dat is hij. Mans staat hij daar met die peuk in zijn mond, helemaal de man te zijn. Druk in de weer met al die pakketjes. Wat een ongelofelijke foute gast. Ik voel me heel erg ongemakkelijk in de situatie en hoop dat we snel verder lopen. De mannen van FOHO hebben heel erg goed contact met iedereen. Ondanks de rollen van die brute mannen daar, zijn ze tegen iedereen even vriendelijk. Zo proberen ze informatie los te peuteren over wat er gebeurd in de wijk. De drugsdealer komt enthousiast op ons af om ons te begroeten. Zodra hij zijn eerste stap heeft gezet draai ik mijn hoofd om, net alsof ik hem niet heb gezien en ik kijk een ander steegje in. Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om hem een hand te geven. Dat moment heb ik mezelf bespaard maar onze gids zegt dat negeren of ontwijken de situatie alleen maar erger maakt. Ik kan hem geen ongelijk geven, ze doen goed hun werk en ik zie ook de invloed die ze op al die gasten uitoefenen, hij is werkelijk goed in communicatie met die foute gasten, maar ik wil alleen maar weg uit dit straatje.
De verslaafde kinderen die bij FOHO komen worden geconfronteerd met de verslaafden om ze te laten beseffen, wil je zo eindigen? En dat heeft vaak een grote invloed op ze. Maar ze laten ook de succesverhalen aan ze zien. Jongetjes die nu een eigen schoenenwinkel hebben of die elektricien zijn geworden. In het gebouwtje laten ze ons dan ook trots alle succesverhalen zien want gelukkig zijn die er ook. Van verslaafd straatkind naar een geschoolde winkeleigenaar.
Als we daarna op een pleintje komen legt hij uit dat als de winkels dicht gaan, dat het hier wemelt van de mensen. Meisjes die overdag schuilen komen tevoorschijn om hun lichaam te verkopen. Het aantal meisjes dat bij FOHO is aangesloten is laag omdat ze zich overdag schuil houden en ze gaan alleen overdag op zoek naar straatkinderen, gewoon tijdens kantoortijden. Daarnaast vormt het voor de meisjes een gevaar als ze in de peak hours door de mensen van FOHO worden aangesproken. En ze kunnen de meisjes nog niks bieden aangezien ze nog geen hostel hebben waar ze ze onder kunnen brengen. De portieken van de winkels hebben een overkapping en daar slapen veel kinderen op de betonnen randen. Soms gebruiken ze een doos die ze vinden maar meestal liggen ze kaal op de vloer. Een voordeel is gelukkig dat de temperatuur hier altijd hetzelfde is want hoe zou dat zijn als kou ook nog eens een issue was?
Een ander deel van de wijk wordt geteisterd door alcoholmisbruik. Ze brouwen zelf een alcoholisch goedje en stouwen vervolgens hun kleine hutje vol met watertonnen (je weet wel, die hele grote) en jerrycans van 20 liter om het te verkopen en zelf te gebruiken. Hij legt dit uit net voordat we dat wijkje inlopen en zegt ons goed naar binnen te kijken bij iedereen. En het is werkelijk bizar hoeveel blauwe regentonnen en jerrycans er in ieder hutje zijn opgeslagen. Daar kan je heel Rusland mee dronken voeren. De hutjes zijn niet anders dan anders, behalve dan dat ze gevuld zijn met alcohol, en het straatleven is ook niet anders dan anders, ook hier wemelt het van de kinderen. Bizar dat kinderen hier opgroeien, met mensen in een constante staat van dronkenschap.
We zijn diep onder de indruk van deze rondleiding in deze akelige buurt. Wat een leed vind hier dagelijks plaats! Duidelijk is in ieder geval wel dat dit land veel trauma te verwerken heeft. En het is gaaf om te zien hoeveel mensen van verschillende projecten zich met passie inzetten om dit land een betere plek op aarde te maken. De mensen van FOHO hebben al zoveel bereikt en ze zijn overal een welkome gast. Elke lach die we in deze uren hebben gezien is te danken aan FOHO. En dat geeft werkelijk voldoening en hoop voor de toekomst in deze wijk. Ik moet er niet aan denken om hier vrijwilliger te zijn, in deze lugubere buurt, maar aan de andere kant, elk kind dat je van de straat kan halen of uit de prostitutie, is er 1.
De middag ziet er een stuk vrolijker uit. In het vrijwilligershuis hier liggen velen dozen opgeslagen met schoenen erin. Het zijn voornamelijk Crocs en 2e hands schoenen en alles komt van een gift uit Canada. De Crocs dozen zijn groot bedrukt met ‘made in China’. We gaan schoenen uitdelen vanmiddag. We vertrekken met de bus, volgeladen met dozen, naar een gebied buiten Masaka. Oma wacht ons op, ze is het hoofd van deze wijk en zorgt dat iedereen schoenen krijgt.
Als eerste pakt onze gids piepkleine baby sokjes uit een doos en geeft ze aan de dochter van de hoofdvrouw. Ze heeft enorme borsten, niet normaal zo groot, is 20 en blijkt net een baby’tje te hebben. Dat verklaart de borsten. Wederom verkracht, vader onbekend. Maar godzijdank is ze al 20 en heeft ze voor die tijd op school gezeten. Helaas kan ze die nu niet afmaken. Het kindje wordt door oma gehaald en trots laat ze ons het jongetje zien. Zachte krulletjes op zijn bolletje. Oma is werkelijk trots, wat een geluk straalt ze uit. Oma, oma van 45 jaar oud. Het is een prachtige vrouw. Sijtje en ik staan te popelen om het kindje vast te houden en zonder pardon krijgen we het jongetje aangeboden. Sijtje straalt en is onder de indruk van het 3 weken oude kindje. Ik net zo goed, wat bijzonder om vast te houden. Als ik hem vast heb gaan zijn oogjes open, zo lief! En zo klein!
De dozen worden op het veld gegooid en er komen steeds meer mensen en kinderen bij, waar dan ook vandaan. Er wordt druk schoenen gepast, heerlijk om te zien hoe de meesten daar van genieten. Alleen de kleinsten, die net hebben leren lopen, die vinden het maar niks. Hun hele leven hebben ze blote voetjes en opeens hebben ze van die rare dingen aan hun voeten met klittenband. Maar over het algemeen is het een geweldig aanzien. Elk paar schoenen wordt geregistreerd, wie welke schoenen krijgt. Het is allemaal heel serieus en mooi om te zien hoe ze dit soort activiteiten begeleiden. We gaan nog een paar buurten af en overal is het hetzelfde verhaal, heerlijk zo’n middag.
Als laatste gaan we langs een vrouw van 74 die aan een drukke weg woont met 6 kinderen. Een paar zijn haar eigen kleinkinderen, haar eigen kinderen zijn overleden, en een paar zijn kinderen van anderen die er niet meer voor konden zorgen of gewoon zomaar verdwenen zijn. Op die leeftijd de zorg op je nemen voor 6 kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot ongeveer 10, echt bizar. En wat een mooi mens is het. En ook nog zo kwiek. Als we aankomen komt ze haar hutje uit. Een grote borst hangt bloot en komt tot haar navel. Ze probeert zich terwijl ze naar buiten komt half aan te kleden. Borsten hebben hier absoluut geen seksuele status, ze zijn er voor de melk voor de kinderen, niks meer, niks minder. Wie heeft dat trouwens bedacht? Dat borsten seksueel gedrag prikkelen? Leuk om over na te denken want het is blijkbaar afhankelijk van waar je op groeit en dus niet universeel, het is geen feit. Het is iets dat je wordt wijs gemaakt en uiteindelijk de gedachte eraan, die we zelf creëren, zorgt voor een bepaalde ervaring. Het jongste kindje is een meisje van een half jaar oud, ze heeft dreadlocks, iets wat je hier weinig ziet aangezien iedereen wordt kaalgeschoren. Maar het staat haar zo mooi, het is echt een schatje. De kinderen worden van schoenen voorzien, oma is beretrots en blij. Sijtje en ik kopen een matje bij haar, zodat ze de kinderen en zichzelf weer kan onderhouden. Voelt goed om dat precies bij haar te doen. Het is tijd om terug te gaan naar FOHO en er komt een einde aan weer een indrukwekkende dag.
Morgen alweer onze laatste projectdag (dinsdag)……
-
15 Oktober 2014 - 10:18
Hanneke:
Wat een indrukwekkend verhaal, wat een ellende voor de bevolking. Dit moeten de jankers en zeurpieten over onze regering eens lezen in Nederland. Want wat hebben wij het goed! Meis hoop dat je nog fijne dagen hebt, dikke kus mama
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley